video na maila

2820118732213700x100.gif

niedziela, 25 września 2011

Masaż twarzy - najtańszy kosmetyk

Masaż twarzy - najtańszy kosmetyk: Zanim zabierzemy się za skomplikowane techniki odmładzania, warto wypróbować zalety masażu. Profesjonalny potrafi zatrzymać czas, a nawet wygładzić już istniejące zmarszczki. Ale znaczenie ma też ten, który można robić codziennie, choć

niedziela, 18 września 2011

niemiecki-mojapasja: Czasy niemieckie

niemiecki-mojapasja: Czasy niemieckie: Czas teraźniejszy – Präsens Czas teraźniejszy wyraża czynność trwającą, jakiś aktualny stan rzeczy. W języku niemieckim służy on również ...

Czasy niemieckie

Czas teraźniejszy – Präsens


Czas teraźniejszy wyraża czynność trwającą, jakiś aktualny stan rzeczy. W języku niemieckim służy on również do wyrażania przyszłości. Zdanie w czasie teraźniejszym składa się z odmienionej formy czasownika, który stoi na drugim miejscu w zdaniu oraz pozostałych dopełnień.

Odmiana regularna czasownika w czasie teraźniejszym:


Czasownik gehen - iść


ich gehe -e
du gehst -st
er/ sie/ es geht -t
wir gehen -en
ihr geht -t
sie/Sie gehen -en

Am Montag schreibe ich eine Prüfung in Ökonomie.
(W poniedziałek piszę egzamin z ekonomii.)

Warum hast du keine Zeit für mich?
(Dlaczego nie masz dla mnie czasu?)

Duża grupa czasowników odmienia się w czasie teraźniejszym nieregularnie. Wzory odmian i przykłady tych czasowników znajdziecie w rozdziale o czasownikach nieregularnych.

Czasownik sein – być


ich bin
du bist
er/sie/es ist

wir sind
ihr seid
sie/Sie sind

Czasownik sein (być) jest niezaprzeczalnie czasownikiem podstawowym. Jest on jednym z trzech czasowników posiłkowych (obok haben i werden) i odmienia się nieregularnie. Zapamiętanie jego odmiany jest podstawą – początkiem nauki niemieckiego. Umożliwia, już na samym początku edukacji, zbudowanie wielu przydatnych zdań, np.:

Ich bin Polin. (Jestem Polką.)

Du bist aus Paris. (Ty jesteś z Paryża.)

Richard ist müde. (Ryszard jest zmęczony.)

Anton und Peter sind fleißig. (Antoni i Piotr są pracowici.)

Er ist 20 Jahre alt. (On ma 20 lat.)

Wo ist das Buch? (Gdzie jest książka?)

Za pomocą czasownika „sein” będziemy tworzyć czasy przeszłe Perfekt i Plusquamperfekt, ale także stronę bierną.

Czasownik haben – mieć


ich habe
du hast
er/sie/es hat

wir haben
ihr habt
sie/Sie haben

Czasownik haben (mieć) jest drugim czasownikiem podstawowym. Jego odmianę należy zapamiętać na samym początku nauki języka niemieckiego.

W toku nauki będzie on przydatny nie tylko do tworzenia czasu przeszłego Perfekt i Plusquamperfekt, ale również do tworzenia strony biernej.

Poprawnie odmieniając ten czasownik, już na początku nauki języka niemieckiego (podobnie jak z czasownikiem sein), można zbudować wiele zdań:

Ich habe zwei Kulis. (Mam dwa długopisy.)

Du hast 200 Euro. (Ty masz 200 Euro.)

Er hat keinen Bruder. (On nie ma brata.)

Czas przeszły Imperfekt - Das Imperfekt


Czas przeszły prosty Imperfekt, inaczej zwany też Präteritum, jest jednym z trzech czasów przeszłych w języku niemieckim.

Użyjemy tego czasu, jeśli chcemy coś opowiedzieć, zrelacjonować lub opisać wydarzenia z przeszłości.

Ich war gestern vier Stunden in der Arbeit. (Byłam/byłem wczoraj w pracy 4 godziny.)

Du hattest keine Zeit für mich. (Ty nie miałeś/miałaś czasu dla mnie.)

Er fragte nach dem Weg. (On zapytał o drogę.)

Der Unterricht begann um 9 Uhr. (Lekcja rozpoczęła się o 9.)

Wir luden viele Gäste zum Geburtstag ein. (Zaprosiliśmy wielu gości na urodziny.)

Ihr spracht mit ihm eine Stunde. (Rozmawialiście z nim godzinę.)

Ich schlief gestern sehr gut. (Spałam wczoraj bardzo dobrze.)

Sie gingen ins Kino mit Anna. (Oni poszli do kina z Anną.)

Zasada tworzenia form czasu przeszłego Imperfekt (Präteritum):

Czasowniki „sein” „haben” „werden”

sein (być)

haben (mieć)

werden (stawać się)

ich war

ich hatte

ich wurde

du warst

du hattest

du wurdest

er /sie / es war

er / sie / es hatte

er / sie / es wurde

wir waren

wir hatten

wir wurden

ihr wart

ihr hattet

ihr wurdet

sie / Sie waren

sie / Sie hatten

sie / Sie wurden

Czasowniki regularne


Do tematu bezokolicznika dodajemy końcówkę „-te“. Powstała forma to forma 1. i 3. osoby liczby pojedynczej.

machen (robić) -> ich mach + te = ich machte
sagen (mówić) -> er sag + te = er sagte

Do pozostałych form dodajemy końcówki osobowe.

fragen (pytać)

ich fragte
du fragtest
er/sie/es fragte

wir fragten
ihr fragtet
sie/Sie fragten

aufräumen (sprzątać)
Ich räumte mein Zimmer auf. (Sprzątałam/posprzątałam pokój.)

bestellen (zamawiać)
Er bestellte dieses Buch. (On zamówił tę książkę.)

danken (dziękować)
Wir dankten für dieses Gespräch. (Podziękowaliśmy/ dziękowaliśmy za tę rozmowę.)

einkaufen (kupować)
Wer kaufte bei euch ein? (Kto u was zrobił zakupy?)

hören (słuchać)
Ich hörte die Musik. (Słyszałam muzykę./ Słuchałam muzyki.)

gratulieren (gratulować)
Wir gratulierten ihr zum Geburtstag. ( Składaliśmy jej z okazji urodzin.)

leben (żyć)
Sie lebte in Berlin. (Ona mieszkała w Berlinie.)

lernen (uczyć się)
Karin lernte Tennis spielen. (Karina uczyła się grać w tenisa.)

machen (robić)
Wir machten einen Ausflug. (Zrobiliśmy wycieczkę.)

suchen (szukać)
Ich suchte meinen Kuli.(Szukałam mojego długopisu.)

wohnen (mieszkać)
Wo wohntet ihr? (Gdzie mieszkaliście?)

Czasowniki z tematem kończącym się na –d, -t lub grupę samogłoskową kończącą się głoską –m, -n otrzymują przed przyrostkiem samogłoskę –e.

arbeiten (pracować)

ich arbeitete
du arbeitetest
er/sie/es arbeitete

wir arbeiteten
ihr arbeitetet
sie/Sie arbeiteten

enden (kończyć, konczyć się)
Der Unterricht endete um 15 Uhr. (Lekcja skończyła się o 15.)

kosten (kosztować)
Das kostete 20 Euro. (To kosztowało 20 Euro.)

rechnen (liczyć)
Sie rechnete alles im Kopf. (Ona liczyła wszystko w głowie/w pamięci.)

warten (czekać)
Wartetet ihr gestern lange auf ihn? (Czekaliście wczoraj długo na niego?)

Czasowniki odmiany nieregularnej czasu Imperfekt


Formy czasowników nieregularnych czasu Imperfekt trzeba uczyć się na pamięć.

gehen

helfen

schreiben

bringen

ich ging

ich half

ich schrieb

ich brachte

du gingst

du halfst

du schriebst

du brachtest

er /sie / es ging

er / sie / es half

er / sie / es schrieb

er / sie / es brachte

wir gingen

wir halfen

wir schrieben

wir brachten

ihr gingt

ihr halft

ihr schriebt

ihr brachtet

sie / Sie gingen

sie / Sie hatten

sie / Sie schrieben

sie / Sie brachten



Ich ging mit Ute ins Kino. (Poszedłem z Ute do kina.)
Thomas schrieb an seine Elern einen Brief. (Tomasz pisał list do swoich rodziców.)

Czasowniki modalne w Imperfekt


Czasowniki modalne odmieniają się według zasad odmiany czasowników nieregularnych. Pamiętajmy, aby nie dodawać końcówki osobowej dla 3 osoby liczby pojedynczej!
Odmiana czasowników modalnych w Imperfekcie wygląda następująco:

können

wollen

müssen

sollen

dürfen

mögen

ich

konnte

wollte

musste

sollte

durfte

mochte

du

konntest

wolltest

musstest

solltest

durftest

mochtest

er /sie / es

konnte

wollte

musste

sollte

durfte

mochte

wir

konnten

wollten

mussten

sollten

durften

mochten

ihr

wolltet

wolltet

musstet

solltet

durftet

mochtet

sie / Sie

konnten

wollten

mussten

sollten

durften

mochten


Eva und Jan mussten am Wochenende ihre Eltern besuchen. (Ewa i Jan musieli w weekend odwiedzić swoich rodziców.)
Es regnete und wir konnten nicht draußen gehen. (Padało i nie mogliśmy wyjść na dwór.)

Czas przeszły Perfekt - Das Perfekt


Czas przeszły Perfekt jest jednym z trzech czasów przeszłych w języku niemieckim. Opisuje on czynności zakończone w przeszłości, które swoje skutki mają teraz. Używany jest również w rozmowach bezpośrednich, w sytuacjach codziennych, kiedy opowiadamy o sobie lub innych osobach, a nawet użyjemy go w zdaniach czasowych, w odniesieniu do przyszłości, jeśli będziemy chcieli podkreślić, że czynność będzie dopiero wykonana.

Czas Perfekt jest czasem złożonym. Składa się on z czasownika posiłkowego „haben” lub „sein” oraz imiesłów czasu przeszłego (Partizip Perfekt).

................
+ haben/sein + ................ + Partizip Perfekt.

Anne hat heute Einkäufe für das Wochenende gemacht.
(Anna zrobiła dziś zakupy na weekend.)

Wir sind mit dem Auto gefahren. (Przyjechaliśmy/jechaliśmy samochodem.)

Ich habe zwei Bücher gelesen. (Ja przeczytałem/łam dwie książki.)

Czasowniki posiłkowe „haben” lub „sein”:


• czasowniki „haben” i „sein” pełnią w czasie Perfekt funkcję orzeczenia i stoją na drugim miejscu w zdaniu

• odmieniają się przez osoby

Czasownik posiłkowy „haben” tworzy Perfekt z czasownikami:


- modalnymi

- zwrotnymi (Reflexive Verben) - np. sich waschen (myć się), sich erinnern (przypominać sobie), sich freuen (cieszyć się)

- łączy się ze zdecydowaną większością czasowników słabych (wyjątkami są tu: np. begegnen (natknąć się), passieren (zdarzyć się), reisen (podróżować), landen(lądować))

- przechodnimi (tranzytywnymi) - czyli takimi, które mogą utworzyć stronę bierną i wymagają tez dopełnienia w bierniku- np. kaufen (kupować), lieben (kochać), verstehen (rozumieć), erklären (wyjaśniać)

- nieosobowymi - np. es regnet (pada deszcz), es schneit (pada śnieg), es gibt (znajduje się), es gefällt (podoba się)

Czasownik posiłkowy „sein” tworzy Perfekt z czasownikami:



- wyrażającymi ruch – np.. gehen (iść), fliegen (lecieć), kommen (przybywać)

- wyrażającymi zmianę stanu - np. einschlafen (zasypiać), aufwachen (budzić się), gebären (rodzić się), sterben (umierać)

- sein, werden, bleiben - Ich bin lange zu Hause gewesen. (Byłam długo w domu)

Imiesłów czasu przeszłego (Partizip Perfekt) - czyli trzecia forma podstawowa czasownika


- imiesłów czasu przeszłego jest formą nieodmienną

- występuje w zdaniach oznajmujących i pytających na końcu

- formę imiesłowu czasowników regularnych tworzymy przez dodanie do tematu czasownika przedrostka „ge-” i przyrostka „-t”

ge + ................... + t

lernen (uczyć się)- gelernt
malen (malować) - gemalt

Ich habe ein Buch gekauft. (Kupiłem/łam książkę.)

Er hat viel gearbeitet. (On dużo pracował.)

Wie viel hat das gekostet? (Ile to kosztowało?)

Duża grupa czasowników tworzy formy imiesłowu czasu Perfekt nieregularnie, dlatego ważne jest pamięciowe opanowanie poszczególnych form czasowników. Nie zapominajmy jednak, że imiesłowy czasu przeszłego czasowników mocnych kończą się zawsze na -en.

Wiele tych form znajdziesz w części „Czasowniki nieregularne w języku niemieckim”.

Szczególne przypadki tworzenia form czasu Perfekt:


- W formie imiesłowu czasu Perfekt czasowników rozdzielnie złożonych, przedrostek ge znajduje się między przedrostkiem a tematem czasownika:

np. einladen (zapraszać)
Ich habe viele Gäste zur Party eingeladen. (Zaprosiłam wielu gości na imprezę.)

aufräumen (sprzątać)
Er hat sein Zimmer aufgeräumt. (On posprzątał swój pokój.)

- Czasowniki nierozdzielnie złożone tworzą imiesłów czasu Perfekt bez przedrostka ge-:

np. besuchen (odwiedzać)
Ich habe gestern meine Oma besucht. (Odwiedziłam wczoraj babcię.)

verstehen (rozumieć)
Er hat mich falsch verstanden. (On mnie źle zrozumiał.)

- Jeśli bezokolicznik czasownika kończy się na -ieren, wtedy nie dodajemy przedrostka ge-:

np. studieren (studiować)
Ich habe sechs Jahre an der Uni studiert. (Studiowałam 6 lat na uniwerku.)

fotografieren (fotografować)
Sie hat sehr gut fotografiert. (Ona bardzo dobrze fotografowała.)

Tabela czasowników nieregularnych w języku niemieckim


W języku niemieckim, tak jak w innych językach występują czasowniki nieregularne, które trzeba opanować na pamięć. Poniższa tabela czasowników nieregularnych zawiera najważniejsze z nich. Aby ułatwić naukę, do każdego czasownika nieregularnego, dopisaliśmy tłumaczenie.

Czasowniki nieregularne w języku niemieckim:

Infinitiv

Imperfekt

Partizip II

Znaczenie

anbieten

bot an

angeboten

oferować

anziehen

zog sich an

sich angezogen

ubierać się

auffallen

fiel auf

aufgefallen

zwracać uwagę

backen

buk/backte

gebacken

piec

befehlen

befahl

befohlen

rozkazać

beginnen

begann

begonnen

zaczynać

bekommen

bekam

bekommen

otrzymywać

biegen

bog

gebogen

skręcać

bieten

bot

geboten

oferować

bitten

bat

gebeten

prosić

bleiben

blieb

geblieben

pozostać

braten

briet

gebraten

piec/smażyć

brechen

brach

gebrochen

łamać

brennen

brannte

gebrannt

palić się

bringen

brachte

gebracht

przynosić

denken

dachte

gedacht

myśleć

dürfen

durfte

gedurft

móc

empfehlen

empfahl

empfohlen

polecić

empfinden

empfand

empfunden

odczuwać, doznać

entscheiden

entschied

entschieden

za/decydować

erschrecken

erschrak

erschrocken

przerazić

essen

gegessen

jeść

fahren

fuhr

gefahren

jechać

fallen

fiel

gefallen

upadać

fangen

fing

gefangen

łapać

finden

fand

gefunden

znaleźć

fliegen

flog

geflogen

latać

fliehen

floh

geflohen

uciekać

fließen

floss

geflossen

płynąć

fressen

fraß

gefressen

żreć

frieren

fror

gefroren

marznąć

gebaren

gebar

geboren

rodzić

geben

gab

gegeben

dawać

gehen

ging

gegangen

iść

gelingen

gelang

gelungen

udać się

gelten

galt

gegolten

obowiązywać

genießen

genoss

genossen

rozkoszować się

geschehen

geschah

geschehen

wydarzyć się

gewinnen

gewann

gewonnen

wygrać

gießen

goss

gegossen

podlewać

greifen

griff

gegriffen

sięgać

haben

hatte

gehabt

mieć

halten

hielt

gehalten

trzymać

hängen

hing

gehangen

wisieć

heben

hob

gehoben

podnosić

heißen

hieß

geheißen

nazywać

helfen

half

geholfen

pomagać

kennen

kannte

gekannt

znać

klingen

klang

geklungen

brzmieć

kommen

kam

gekommen

przychodzić

können

konnte

gekonnt

móc

laden

lud

geladen

załadować

lassen

ließ

gelassen

pozwalać

laufen

lief

gelaufen

biec

leiden

litt

gelitten

cierpieć

leihen

lieh

geliehen

pożyczać

lesen

las

gelesen

czytać

liegen

lag

gelegen

leżeć

lügen

log

gelogen

kłamać

messen

maß

gemessen

mierzyć

mögen

mochte

gemocht

lubić

müssen

musste

gemusst

musieć

nachdenken

dachte nach

nachgedacht

rozmyślać

nehmen

nahm

genommen

brać

nennen

nannte

genannt

nazywać

pfeifen

pfiff

gepfiffen

gwizdać

raten

riet

geraten

radzić

reißen

riss

gerissen

rwać

reiten

ritt

geritten

jeździć konno

rennen

rannte

gerannt

pędzić, biec

riechen

roch

gerochen

pachnieć

rufen

rief

gerufen

wołać

schaffen

schuf

geschaffen

tworzyć

scheinen

schien

geschienen

świecić, wydać się

schieben

schob

geschoben

pchać

schießen

schoss

geschossen

strzelać

schlafen

schlief

geschlafen

spać

schlagen

schlug

geschlagen

bić

schließen

schloss

geschlossen

zamykać

schmeißen

schmiss

geschmissen

wyrzucić, ciskać

schneiden

schnitt

geschnitten

kroić

schreiben

schrieb

geschrieben

pisać

schreien

schrie

geschrien

krzyczeć

schweigen

schwieg

geschwiegen

milczeć

schwimmen

schwamm

geschwommen

pływać

sehen

sah

gesehen

widzieć

sein

war

gewesen

być

senden

sandte

gesandt

wysyłać

singen

sang

gesungen

śpiewać

sinken

sank

gesunken

opadać, tonąć

sitzen

saß

gesessen

siedzieć

sollen

sollte

gesollt

mieć powinność

sprechen

sprach

gesprochen

mówić

springen

sprang

gesprungen

skakać

stechen

stach

gestochen

kłuć

stehen

stand

gestanden

stać

stehlen

stahl

gestohlen

kraść

steigen

stieg

gestiegen

wchodzić, wspinać

sterben

starb

gestorben

umierać

stinken

stank

gestunken

śmierdzieć

stoßen

stieß

gestoßen

potrącić, uderzać

streiten

stritt

gestritten

kłócić się

teilnehmen

nahm teil

teilgenommen

uczestniczyć

tragen

trug

getragen

nosić

treffen

traf

getroffen

spotykać

treten

trat

getreten

wchodzić

trinken

trank

getrunken

pić

trugen

trog

getrogen

oszukiwać

tun

tat

getan

czynić, robić

verbringen

verbrachte

verbracht

spędzać

vergessen

vergaß

vergessen

zapominać

verlieren

verlor

verloren

tracić, gubić

verschmelzen

verschmolz

verschmolzen

stopić

versprechen

versprach

versprochen

obiecywać

verzeihen

verzieh

verziehen

wybaczyć

wachsen

wuchs

gewachsen

rosnąć

waschen

wusch

gewaschen

prać/myć

wegwerfen

warf weg

weggeworfen

wyrzucać

wenden

wandte

gewandt

zwracać się

werben

warb

geworben

reklamować

werden

wurde

geworden

stawać się, zostawać

werfen

warf

geworfen

rzucać

wiegen

wog

gewogen

ważyć

wissen

wusste

gewusst

wiedzieć

wollen

wollte

gewollt

chcieć

ziehen

zog

gezogen

ciągnąć

zwingen

zwang

gezwungen

zmuszać

Czas przyszły w języku niemieckim - Das Futur



W języku niemieckim wyróżniamy dwa czasy, które odnoszą się do przyszłości (Futur I i Futur II). Aby utworzyć formy obydwu czasów przyszłych musimy znać odmianę czasownika posiłkowego „werden” (stawać się):
ich werde
du wirst
er/sie/es wird
wir werden
ihr werdet
sie/Sie werden

Czas przyszły Futur I:


Futur I jest czasem przyszłym złożonym z:

• czasownika posiłkowego „werden”, odmienionego przez osoby i stojącego na drugim miejscu w zdaniu,

• i drugiego czasownika, w formie bezokolicznika na końcu zdania.

Ich werde in die Türkei fahren.
(Pojadę do Turcji.)

Wir werden am Wochenende ins Kino gehen.
(Pójdziemy w weekend do kina.)


Czas Futur I w języku niemieckim wyraża czynności, które mają się odbyć w przyszłości faktycznie lub tylko przypuszczalnie. Nie zapominajmy jednak, że najczęściej czas przyszły w języku niemieckim wyrażany jest poprzez czas teraźniejszy (Präsens).

Ich werde morgen zu dir kommen.
(Przyjdę do ciebie jutro.) (Futur I)

Ich komme morgen zu dir.
(Przyjdę do ciebie jutro) (Präsens)



Wir haben Angst. (My mamy stracha. -> My się boimy.)